• zaktualizowano 3 lutego 2022 o 15:27

Po długich negocjacjach Czechy i Polska podpisały porozumienie w sprawie rozwiązania sporu o kopalnię węgla brunatnego Turów.

Premierzy obu krajów Petr Fiala i Mateusz Morawiecki poinformowali o tym na wspólnej konferencji prasowej, uznając to za sukces i sposób na powrót do dobrych relacji.

Czesi mówią o korzystnym porozumieniu

Fiala wyjaśnił, że umowa jest korzystna dla Czechów. W dokumencie tym, według niego, Polska zobowiązała się do ukończenia i pełnej funkcjonalności podziemnego muru przeciw odpływowi wód gruntowych z Czech, budowy wału ziemnego w celu ochrony najbliższych gmin przed hałasem, pyłem i zanieczyszczeniem światłem, lub oczyszczanie powietrza w regionie.

Do czasu zakończenia wydobycia w kopalni prowadzony będzie także monitoring środowiska oraz będzie funkcjonował fundusz lokalnych i regionalnych projektów środowiskowych. Na podstawie umowy Polska zapłaci Czechom odszkodowanie w wysokości 45 mln euro.

Polska liczy na wycofanie wniosku sądowego

Morawiecki, który w czwartek przyjechał do Pragi na negocjacje w sprawie stosunków dwustronnych między Polską a Czechami, powiedział, że dzięki umowie kopalnia i związana z nią elektrownia będą mogły nadal działać i dostarczać energię na Dolny Śląsk i nie tylko.

Zauważył też, że okazało się, że z rozstrzygnięciem sporu nie trzeba było czekać na decyzję Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, do którego w sprawie kopalni zwróciły się Czechy. Według polskiego premiera ma nadzieję, że Praga wycofa pozew w sądzie i cały problem zniknie.

Polska odmówiła zapłaty kary

We wrześniu Trybunał Sprawiedliwości nałożył na Polskę grzywnę w wysokości 500 000 euro dziennie za niestosowanie się do majowego postanowienia sądu o wstrzymaniu wydobycia w kopalni. Polska odmówiła zapłaty kary, twierdząc, że kopalnia dostarcza paliwo do wspomnianej elektrowni, która wytwarza prawie 9% polskiej energii. Obecnie kara wynosi ponad 68 milionów euro.

Rzecznik Komisji Europejskiej Adalbert Jahnz powiedział w czwartek, że kary będą rosły, dopóki Czechy nie wycofają swojej skargi, a „wszystkie grzywny należne w tym dniu pozostają należne”. Komisja nie otrzymała jeszcze żadnych pieniędzy od Polski, mimo że wysłała cztery wezwania do zapłaty.

Kopalnia węgla brunatnego Turów położona jest w pobliżu granicy polsko-czeskiej. Strona czeska sprzeciwia się eksploatacji kopalni, ponieważ jej zdaniem ma ona negatywny wpływ na środowisko i odprowadza wodę z przygranicznych gmin.