We wtorek w Strasburgu członkowie Parlamentu Europejskiego (PE) wyrazili swoje zaniepokojenie niedawną reformą systemu wyborczego w Polsce. Ostro skrytykowali utworzenie państwowej komisji do zbadania rosyjskiej ingerencji w bezpieczeństwo wewnętrzne Polski, zwanej w mediach „lex Tusk”. Opowiada o tym reporter TASR.

Uchwała, przy 472 głosach za, przy 136 głosach przeciw i 16 wstrzymujących się, ocenia najnowsze wydarzenia w Polsce, które zdaniem unijnych prawodawców wskazują na pogorszenie stanu wartości europejskich w tym państwie członkowskim.

Posłowie uznali, że zmiany w polskim prawie wyborczym, które zostały zatwierdzone przed wyborami parlamentarnymi jesienią 2023 r. i wyborami do Parlamentu Europejskiego w czerwcu 2024 r., są „głęboko niepokojące”. Wskazali, że mogą dyskryminować wyborców z zagranicy.

Przypomnieli także, że wydział Sądu Najwyższego odpowiedzialny za spory wyborcze nie może być uważany za niezawisły i bezstronny sąd.

Rezolucja PE wzywa polskie władze do zharmonizowania organizacji wyborów z zaleceniami Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) oraz innymi międzynarodowymi zobowiązaniami i normami demokratycznymi. Posłowie domagali się powołania krajowej delegacji obserwacji wyborów na zbliżające się wybory parlamentarne w Polsce, kiedy trwa przegląd unijnych przepisów.

Jeśli chodzi o państwową komisję badającą ingerencję Rosji w bezpieczeństwo wewnętrzne Polski w latach 2007–2022, organ administracyjny uprawniony do usuwania osób ze stanowisk publicznych, Parlament Europejski wzywa polskie władze do uchylenia ustawy, która według krytyków jest wymierzona głównie w działaczy opozycji. Były premier Donald Tusk włączył lub przynajmniej zawiesił jej skuteczność do czasu wydania przez Komisję Wenecką pilnej opinii i odpowiedniej zmiany przepisów.

Tusk i jego forum obywatelskie są głównym pretendentem w wyborach obecnej partii konserwatywnej Prawo i Sprawiedliwość (PiS).

Jeżeli „lex Tusk” pozostanie w mocy, Komisja Europejska powinna zdaniem parlamentarzystów jak najszybciej wszcząć przyspieszoną procedurę prawną w sprawie niedopełnienia obowiązku i zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości UE o zastosowanie środka wstępnego.

Parlamentarzyści potwierdzili w tym kontekście, że praworządność w Polsce jest od wielu lat osłabiana na skutek systematycznych działań rządu, m.in. za pośrednictwem nielegalnego Trybunału Konstytucyjnego i Krajowej Rady Sądownictwa.