Rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej skrytykował Polskę za system orzekania sędziów wyjeżdżających na urlopy. W opublikowanym dzisiaj raporcie rzecznik generalny Athanasios Rantos stwierdził, że sposób, w jaki polskie organy wymiaru sprawiedliwości decydują o przedłużeniu kadencji sędziów po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego, jest pozbawiony niezależności i jasnych kryteriów.

Sąd Najwyższy odwołał się do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, który rozpatrzył skargę sędziego, którego wniosek o przedłużenie kadencji poza wiek 65 lat został odrzucony przez Radę Sędziów. W tym wieku sędziowie powinni w Polsce przejść na emeryturę.

Zdaniem adwokata o dopuszczeniu do pracy danego sędziego po osiągnięciu wieku emerytalnego decyduje KRS, czyli organ, „któremu ewidentnie brakuje niezależności od władzy ustawodawczej i wykonawczej”. Ponadto Rada Sądownictwa podejmuje decyzje na podstawie kryteriów, które „są niejasne i trudne do zweryfikowania” – powiedział Rantos.

Wnioski Rzecznika Generalnego nie są wiążące dla Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, jednak Trybunał Sprawiedliwości często kieruje się nimi w swoich orzeczeniach.

Reforma sądownictwa w Polsce była przedmiotem długotrwałego sporu między Warszawą a Brukselą, które twierdzą, że zmiany zagrażają niezależności sądownictwa w kraju. Jednym z problemów jest Rada Sądownictwa, której działanie zostało zmienione przez rząd w 2017 roku w ramach nowelizacji konstytucji. Według niego organ wybrany do tej pory przez sędziów zostanie ponownie wybrany przez Sejm, izbę niższą parlamentu. Krytycy zmian twierdzą, że pozwala ona na polityczną kontrolę sądownictwa. Rządząca w Polsce partia Prawo i Sprawiedliwość twierdzi, że potrzebne są reformy sądownictwa, aby wyeliminować system komunistyczny.

Również w grudniu ub.r. rzecznik generalny stwierdził w innym sporze, że polska ustawa zmieniająca przepisy dotyczące ustroju sądów powszechnych i Sądu Najwyższego jest sprzeczna z prawem unijnym. Wcześniej głównym przedmiotem sporu był wydział dyscyplinarny Sądu Najwyższego, który Komisja Europejska uznała za upolityczniony. Dlatego uzależnił wypłatę dziesiątek miliardów euro dotacji od przyjęcia zmian wzmacniających niezawisłość polskiego sądownictwa.