Trybunał Konstytucyjny w Polsce nie jest ważny, niezawisły ani uprawniony do interpretacji Konstytucji RP, zgodnie z uchwałą o charakterze nieustawodawczym, która została przyjęta przez Parlament Europejski stosunkiem głosów 502 (za): 153 (przeciw): 16. (wstrzymujący się). Przyjęty tekst jest następstwem wtorkowej gorącej debaty pomiędzy eurodeputowanymi z premierem Polski Mateuszem Morawieckim i przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen.

W uchwale tej posłowie wyrazili głęboki żal w związku z decyzją tzw. Polskiej Rady Trybunału Konstytucyjnego z 7 października 2021 r., nazywając ją atakiem na całą europejską wspólnotę wartości i praw. Według nich Trybunał Konstytucyjny stał się narzędziem legalizacji nielegalnej działalności władz państwa.

Parlament wyraził wdzięczność dziesiątkom tysięcy obywateli Polski, którzy wyszli na ulice w masowym i pokojowym proteście przeciwko decyzji sądu i poparli ich pragnienie, aby w centrum projektu europejskiego znajdowała się silna, demokratyczna Polska. Posłowie powtórzyli także swoje pełne poparcie dla polskich sędziów, którzy w dalszym ciągu stosują nadrzędność prawa UE i kierują sprawy do Trybunału Sprawiedliwości UE, nawet jeśli ryzykują własną karierę.

W uchwale podkreślono, że zgodnie z Konstytucją RP traktaty UE stanowią bezpośrednio wykonalną część krajowego porządku prawnego, a w przypadku kolizji przepisów mają pierwszeństwo przed prawem polskim. W tym kontekście posłowie zarzucili polskiemu premierowi, że w dalszym ciągu wykorzystuje wymiar sprawiedliwości jako narzędzie do realizacji swojego programu politycznego. Przypomnieli także, że Rzeczpospolita Polska dobrowolnie zobowiązała się do przestrzegania postanowień traktatów założycielskich oraz orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE.

Działania mające na celu przywrócenie praworządności bez negatywnego wpływu na obywateli

Parlament żąda, aby pieniądze europejskich podatników nie były przekazywane rządom, które w rażący, celowy i systematyczny sposób naruszają wartości UE. W związku z tym posłowie do PE wezwali Radę i Komisję do natychmiastowych działań.

Ustawodawcy żądają m.in.:

• wszcząć postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego i zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości UE o nałożenie środków tymczasowych;
• oparta na procedurze aktywacji regulacja uzależniająca dostęp do funduszy unijnych od poszanowania zasad praworządności;
• zawieszenie procesu zatwierdzania projektu planu wsparcia odbudowy i zwiększania odporności Polski;
• oświadczenie wg Artykuł 7 Traktatu UEże istnieje wyraźne ryzyko poważnego naruszenia praworządności w Polsce;
• przerwanie lub zawieszenie płatności ze względu na ryzyko wystąpienia poważnych braków w systemach kontroli w Polsce;
• dyskusja szefów państw i rządów oraz przyjęcie najbardziej kategorycznej wspólnej deklaracji w sprawie kryzysu praworządności w Polsce na szczycie Rady Europejskiej w dniach 21–22 października.

Posłowie podkreślają, że środki te w żadnym wypadku nie mają na celu karania obywateli Polski. Ich celem jest przywrócenie praworządności w Polsce w obliczu jej ciągłego osłabiania – wyjaśnia uchwała. W tym kontekście Parlament zwrócił się do Komisji o znalezienie sposobu na skierowanie środków UE bezpośrednio do beneficjentów końcowych w Polsce.

Kontekst

W uchwale przypomniano, że według kilku sondaży przeprowadzonych w Polsce we wrześniu i październiku 2021 r. jedynie 5% ankietowanych opowiedziało się za opuszczeniem przez ten kraj Unii Europejskiej. Aż 90% respondentów pozytywnie oceniło członkostwo Polski w UE, a zdaniem 95% respondentów wsparcie UE pozytywnie wpłynęło na rozwój ich gminy lub regionu – dodaje zatwierdzony tekst.