Komisja Europejska wszczyna postępowanie sądowe przeciwko Polsce. Jej zdaniem ustawa, która zakazywałaby działalności politycznej na dziesięć lat, narusza zasady demokracji, retroaktywności, prawa do ochrony sądowej i dyrektywę RODO.

Komisja Europejska wszczęła w czwartek postępowanie sądowe przeciwko Polsce. Ma problem z nową komisją do zbadania rosyjskich wpływów. Według niej jest to ingerencja w proces demokratyczny.

Ustawa została podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę w zeszłym tygodniu. Komisja mogłaby zakazać obywatelom Polski podejmowania decyzji o finansach publicznych na okres do dziesięciu lat. Byłby to zatem de facto zakaz uprawiania polityki.

Ustawa została nazwana „lex Tusk” na cześć lidera opozycji Donalda Tuska i jest również nazywana młotem na opozycję. Polscy przywódcy zapowiedzieli, że komisja zbada nie tylko Tuska, ale także np. dziennikarzy.

Jego odbiór był wyjątkowo szybki. Sejm RP przyjął ją w piątek, prezydent zapowiedział podpisanie już w poniedziałek, aw czwartek, czyli niecały tydzień po przyjęciu przez Sejm, Komisja Europejska wszczęła postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego.

Na razie to pierwszy krok, w tym wysłanie ulotki informacyjnej do Polski. Jednak w ramach tego procesu Polska może otrzymać wysoką grzywnę. Już dziś jest winien Izbie Dyscyplinarnej ponad pół miliarda euro, co naraża sędziów na upolitycznione ściganie.

Ingerencja w demokrację

Od czwartku Informacja prasowa widać, że Komisja Europejska dostrzega kilka punktów spornych, w których prawo narusza prawo UE.

Przede wszystkim, jej zdaniem, narusza to art. 2 i 10 TUE, czyli te, które mówią o zasadach demokracji jako podstawowej wartości bloku. „Działalność komisji, np. śledztwa i przesłuchania publiczne, stwarza ryzyko poważnego uszczerbku na reputacji kandydatów na elektorów, a stwierdzenie, że osoba działała pod wpływami rosyjskimi, mogłoby ograniczyć skuteczność praw politycznych osób wybranych w demokratycznych wyborach” Komisja twierdzi, że ustawa zakłóca procesy demokratyczne.

Ponadto zdaniem Komisji Europejskiej narusza to zasady legalności i działania sankcji wstecz. Uważa za problematyczne, że komisja ocenia rosyjskie wpływy od 2007 roku. Mogłaby zatem karać ludzi za działania, które w tamtym czasie nie były jeszcze nielegalne.

Trzecim problemem dostrzeganym przez Komisję Europejską jest nieprzestrzeganie prawa do skutecznej ochrony sądowej i tajemnicy służbowej. W tym przypadku Komisja widzi problem z procesem odwoławczym.

„Decyzje komisji podlegają kontroli wyłącznie przez sądy administracyjne, które ograniczają się do wymogu zgodności z prawem i nie mogą kontrolować prawidłowości oceny stanu faktycznego i oceny dowodów przeprowadzanej przez komisję” – mówi Komisja .

Wreszcie Komisja twierdzi, że ustawa narusza również dyrektywę RODO. Tym samym narusza przepisy UE dotyczące ochrony danych osobowych. Nie ustanawia odpowiedniej podstawy prawnej ani zabezpieczeń dla ich przetwarzania.

Duda chce zmian

Do akcji dochodzi, mimo że prezydent Duda zaproponował zmianę prawa. Jednak zmiany będą musiały jeszcze zostać zatwierdzone przez polski parlament.

Polska ma teraz 21 dni na udzielenie odpowiedzi Komisji. Jeśli zastrzeżenia nie zostaną szybko rozwiązane, grozi mu też pozew przed Trybunałem Sprawiedliwości UE i wysoka grzywna. Ma niezapłaconą grzywnę w wysokości ponad pół miliarda euro za niezastosowanie się do poprzedniego orzeczenia sądu.

Polska zawiesiła również wszystkie unijne fundusze stymulacyjne i płatności z powodu podobnych problemów z wymiarem sprawiedliwości.