Dziś prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski i jego polski odpowiednik Andrzej Duda w zachodnioukraińskim mieście Łuck uczcili pamięć ofiar rzezi wołyńskiej II wojny światowej, która wciąż wisi nad stosunkami między Polską a Ukrainą. Obaj mężowie stanu ogłosili to w sieciach społecznościowych. Uczestniczyli w nabożeństwie w katedrze świętych Piotra i Pawła, poinformowała ukraińska stacja Suspilne.

„Razem oddajemy hołd wszystkim niewinnym ofiarom Wołynia! Łączy nas pamięć. Razem jesteśmy silniejsi” – napisała Kancelaria Prezydenta RP we wpisie na Twitterze. Nieco później prezydent Ukrainy zamieścił na tym samym portalu społecznościowym wpis w dokładnie tym samym brzmieniu – po ukraińsku, a także po polsku. Obaj mężowie stanu opublikowali później także filmy wideo przedstawiające ich dzisiejsze pełne szacunku spotkanie.

Łuck jest stolicą obecnego ukraińskiego obwodu wołyńskiego. Wizyta obu głów państw w mieście nie była wcześniej zapowiadana. W sobotni wieczór rada miejska ogłosiła, że ​​ruch na ulicach starego miasta, na którym znajduje się katedra, zostanie zamknięty w związku z obchodami upamiętniającymi ofiary II wojny światowej i 80. rocznicą tragedii wołyńskiej, Zgłoszono stację Suspilne.

Według niej w nabożeństwie brał udział m.in. metropolita Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej Objawienia Pańskiego oraz zwierzchnik Ukraińskiej Cerkwi Greckokatolickiej Światosław.

Premier Polski Mateusz Morawiecki w piątek na zachodniej Ukrainie uczcił pamięć ofiar rzezi wołyńskiej, w której ukraińscy nacjonaliści zmasakrowali polską wieś podczas II wojny światowej. W odwecie polscy partyzanci spalili ukraińskie wsie.

Oba narody prawie nie rozmawiają o masakrze

Polska jest jednym z najbliższych sojuszników Ukrainy, która przez 501 dni stawiała opór rosyjskiej inwazji. Jednak przemoc z lat 1943–1944 nadwerężyła stosunki między oboma krajami. Według historyków ponad 100 000 Polaków, w tym kobiety i małe dzieci, zostało zabitych przez ukraińskich nacjonalistów na obszarze, który przed wojną znajdował się w południowo-wschodniej Polsce i obecnie jest w większości częścią Ukrainy.

Kulminacją mordu była tzw. Krwawa Niedziela, kiedy to 11 lipca 1943 r. bojownicy Ukraińskiej Powstańczej Armii zaatakowali około 150 polskich wsi, w których zginęło ponad 10 tys. Polaków.

Ukraińscy historycy wspominają natomiast masakry ludności cywilnej podczas „akcji odwetowych” wojska polskiego na ukraińskich wsiach, podczas których według szacunków zginęło nawet 20 tys. Ukraińców. Przez dziesięciolecia pod rządami Moskwy temat ten był tematem tabu, a oba narody nadal walczą, aby o nim rozmawiać. Wielu ofiar nigdy nie odnaleziono ani nie zidentyfikowano.

Masakra wywołała w tym roku publiczną rozłam między Polską a Ukrainą po tym, jak rzecznik polskiego MSZ powiedział, że Warszawa oczekuje przeprosin ze strony Ukrainy w 80. rocznicę masakry. Ambasador Ukrainy w Polsce odpowiedział, że zmuszanie Kijowa do podjęcia działań jest nie do przyjęcia i niefortunne. Powiedział później m.in., że Ukraina czci pamięć ofiar. Szef ukraińskiego parlamentu Rusłan Stefanczuk złożył później kondolencje krewnym i potomkom zamordowanych Polaków w izbie niższej polskiego parlamentu.

Większość Polaków chce przeprosin od Zełenskiego

W sobotę polska agencja informacyjna PAP poinformowała o sondażu przygotowanym przez instytut CBOS. Pokazało ono, że 78% ankietowanych Polaków uważa, że ​​w miarę zbliżania się 80. urodzin Zełenski powinien oficjalnie przeprosić za rzeź wołyńską.

Pięćdziesiąt procent respondentów stwierdziło, że „powinien przeprosić”, a pozostałych 28 stwierdziło, że „powinien przeprosić, ale przyjdzie na to czas po wojnie”. Ponadto 13% respondentów uważa, że ​​przeprosiny nie są konieczne, a dziewięciu nie ma zdania.

Według danych CBOS liczba Polaków, którzy oceniają stosunki polsko-ukraińskie jako dobre, również podwoiła się w stosunku do 2018 r. O ile pięć lat temu tak je określiło 29 proc. respondentów uważa je za złe. W badaniu wzięło udział 1054 dorosłych Polaków.