W porównaniu z ubiegłym rokiem Słowacja awansowała o dziesięć miejsc w rankingu Reporterów. Pomógł fakt, że Eduard Heger bardziej szanował dziennikarzy niż Igor Matovič, a także odejście Jaroslava Rezníka ze stanowiska szefa publicznego RTVS.

Słowacja zajmuje 17 miejsce na liście najbardziej wolnych mediów na świecie. Pokazuje to najnowszy ranking Reporterów bez Granic. Ostatni raz Słowacja osiągnęła tak dobry wynik w 2017 roku, po śmierci dziennikarza Jána Kuciaka znacznie spadły.

Podążała rosnącą trajektorią od czasu dojścia do władzy nowego rządu. Według organizacji pewną rolę odegrały również polityka i zmiany personalne.

„Z politycznego punktu widzenia odejście rządu Igora Matoviča, znanego z częstych ataków na dziennikarzy, przyniosło pewną ulgę. Premier Eduard Heger darzy dziennikarzy znacznie większym szacunkiem” – mówi Pavol Szalai, szef UE i bałkańskie biuro Reporterów bez Granic.

Szalai chwali też opór słowackich mediów głównego nurtu wobec rosyjskiej propagandy oraz fakt, że były dyrektor państwowych mediów RTVS, co utrudniało niezależność redakcyjną, został zastąpiony nowym dyrektorem w przejrzystych wyborach w 2022 roku.

„Pomimo pozytywnych reform legislacyjnych znaczny postęp hamuje brak skazania osoby, która zleciła zabójstwo Jana Kuciaka, niedokończona reforma mediów publicznych, a także ściganie za molestowanie dziennikarzy i kary więzienia za zniesławienie z art. obowiązującego prawa” – podsumowuje Szalai.

Mimo to Szalai zwraca uwagę, że Słowacji nie zabrakło w rankingu w grupie krajów z najwyższą oceną „dobrą”. W 2023 roku jest ich osiem: niepodzielnie króluje Norwegia, a za nią przez długi czas kraj poza Europą Północną, a mianowicie Irlandia. Ponadto za najbardziej wolne uznano media w Danii, Szwecji, Finlandii, Holandii, Litwie i Estonii.

Wraz z 42 innymi krajami Słowacja nie uzyskała oceny „zadowalającej”. Sąsiadujące Czechy wyprzedzają nas o trzy miejsca, a Niemcy są o trzy miejsca za nami. Sąsiadująca z nami Polska i Węgry nie znalazły się na 57. i 72. pozycji.

Do poprawy pozycji Słowacji przyczyniło się także utworzenie portalu bezpecnazurnalistika.sk, który gromadzi informacje o tym, jak dziennikarze mogą szukać pomocy w różnych sytuacjach kryzysowych.

Już w zeszłym roku Słowacja przeskoczyła w rankingu o osiem miejsc. W tym czasie w partyturze znalazły odzwierciedlenie postępy śledztwa w sprawie zabójstwa Jána i Martiny oraz przygotowania do reformy mediów.

Słowacja nie robi wystarczająco dużo, aby zapobiec powtórzeniu się morderstwa dziennikarza

Międzynarodowe organizacje dziennikarskie ostrzegają, że ponad dwie trzecie dziennikarzy pada ofiarą ataków. Rząd nie przyjął jeszcze zaleceń Komisji Europejskiej dotyczących ochrony dziennikarzy przed atakami i ściganiem za molestowanie. Ich zdaniem obelgi ze strony polityków stwarzają warunki sprzyjające groźbom.