Grupa HB Reavis najbogatszego Słowaka Ivana Chrenko kończy realizację nowych budynków na Słowacji i skupi się tylko na wybranych strategicznych projektach, które wymagają dłuższych przygotowań związanych ze zmianą planu zagospodarowania przestrzennego. Jak mówi dyrektor generalny grupy Marián Herman, podczas budowy chcą skupić się tylko na trzech rynkach: Wielkiej Brytanii, Niemczech i Polsce. Jednak zachowują ukończone budynki i ich funkcjonowanie na Słowacji, a także w innych krajach.

Grupa miliardera Iwana Chrenki już w połowie 2022 roku zapowiedziała podział na dwie części – część deweloperską skoncentrowaną w pierwotnej spółce HB Reavis Holding oraz część zarządzającą gotowymi nieruchomościami HB Reavis Investments. Swoje zrealizowane projekty w Wielkiej Brytanii, na Węgrzech, Słowacji iw Niemczech przenieśli do tych ostatnich przed końcem ubiegłego roku. „Zatrzymujemy cały ten portfel i będziemy nim zarządzać w dłuższej perspektywie”, wyjaśnia dyrektor generalny grupy.

Koniec rozwoju na Słowacji

HB Reavis, który od lat 90-tych sukcesywnie rozwija się z Bratysławy, kończy budowę obiektów biurowych i handlowych na rynku słowackim. Wiosną 2022 roku sprzedał część gruntów, które nadal posiadał, na przykład projekt Nové Lido (kupującym była Penta).

Obecnie jest zajęty sprzedażą innych gruntów w dzielnicy Nivy, na których w połowie ubiegłego roku planował wybudować zespół apartamentów, co powinno być nowością dla grupy. „Oceniliśmy jednak, że skupienie się na innych rynkach przyniesie nam więcej długoterminowych korzyści” – mówi Herman.

W związku ze zmianami grupa przyznaje, że w ostatnich tygodniach zwolniła kilkadziesiąt osób pracujących w rozwojowej części firmy. Zmiany mają charakter stopniowy, ponieważ HB Reavis wciąż realizuje pewne działania, jak np. projekt New Apollo. W sumie firma na poziomie grupy zatrudniała w ubiegłym roku siedemset pięćdziesiąt osób, według Hermana ich liczba powinna spaść „poniżej pięciuset” w ciągu dwóch lat.

HB Reavis jest również aktywny w zarządzaniu funduszami nieruchomości, natomiast w tym istniejącym od jedenastu lat biznesie, który grupa planuje nadal rozwijać, nic się nie zmieniło.

Skup się na Zachodzie i Polsce

Deweloperska część grupy skupia się obecnie jedynie na Londynie, Berlinie (potencjalnie także innych dużych miastach w Niemczech, Frankfurcie i Hamburgu) oraz Warszawie. „W ciągu ostatniego roku kupiliśmy trzy nowe projekty na tych trzech rynkach. W Berlinie była to wieża centralna, która jest doskonałą lokalizacją obok Alexanderplatz, a także przedłużeniem istniejącego projektu Dstrct 2” – wymienia Herman.

Kolejną ważną inwestycją w nowe projekty deweloperskie jest wejście w spółkę joint venture z Cyfrowym Polsatem na rewitalizację i zagospodarowanie nabrzeży Portu Praskiego w Warszawie. W 2022 roku grupa zainwestowała łącznie około 130 mln euro w akwizycję nowych projektów.
W przeszłości realizowała również projekty w Czechach, na Węgrzech i oczywiście na Słowacji.

W Londynie ma swój największy projekt, One Waterloo, którego przyszła wartość po ukończeniu przekroczy 3 miliardy funtów, oraz dwa mniejsze projekty. – Poza tym jesteśmy w końcowej fazie przetargów na trzy nowe projekty. Decyzja powinna zapaść w pierwszym kwartale – precyzuje szef wykonawczy grupy.

Bardziej konserwatywna strategia

Według Hermana rozłam w grupie i zmiana strategii z „zbuduję-pozwól-sprzedam budynek” na „zbuduję-pozwolę-budowę-zatrzymam i będę nim zarządzał” wiąże się również z faktem, że że główny akcjonariusz grupy postanowił „zachować” swoją firmę i lepiej przygotować ją do poddania się obserwującym. Według niego ten plan narodził się około 2,5 roku temu. Herman wcześniej wyjaśnił oznaki zmian Forbesowi zeszłego lata.

„HB Reavis Investments uzyska niższe zwroty w porównaniu z rozwojem, ale jednocześnie większą stabilność” – mówi teraz Herman. Będzie reprezentować około dwóch trzecich (pod względem finansowym około 2,25 miliarda euro) aktywów grupy. Ponieważ HB Reavis finalizuje nowe projekty w części deweloperskiej, takie jak berlińska Platforma czy bratysławski Nové Apollo, powinien je rozszerzyć.

„Na poziomie skonsolidowanym będziemy małym deweloperem, ale wielkim administratorem” — wyjaśnia Herman. „Dla porównania, większość europejskich REIT-ów (Real Estate Investment Trusts) notowanych w Londynie czy Frankfurcie ma wartość od dwóch do sześciu miliardów euro. My również już zaliczamy się do tej kategorii z naszym portfolio start-upów”.

Kiedy budynki będące w trakcie budowy (Nové Apollo, Worship) lub których niektóre działania są jeszcze w fazie finalizacji (centrum Nivy) będą stopniowo przekazywane nowej spółce, jej wielkość wzrośnie do około 3 mld euro.

Według Hermana inne REIT-y też większość swoich aktywów mają w „nieruchomościach dochodowych”, czyli takich, które przynoszą czynsze, a tylko ok. 10-20 proc. też zrobić”.

Tuż przed pandemią firma Iwana Chrenki miała inne plany. Planował sprzedać operacje w Europie Środkowej inwestorom amerykańskim, ale transakcja została odwołana z powodu pojawiającej się niepewności gospodarczej.

Zdaniem prezesa grupy obecne zmiany nie są przygotowaniem do sprzedaży części lub całości spółki, choć nie wyklucza w przyszłości IPO ani sprzedaży części aktywów inwestorowi strategicznemu z perspektywą długoterminową. . Na razie grupa pozostaje w rękach Iwana Chrenki.

Projekty w ramach HB Reavis Investments

(nowy kierownik wyrobów gotowych)

• Bloom Clerkenwell (Londyn)
• Agora Hub i Agora Tower (Budapeszt)
• Wieża Nivy (Bratysława)
• Campus Forestier, Tour Forestière, Varso 1, Varso 2 i najwyższy budynek w Unii Europejskiej Tour Varso (Warszawa)
• DSTRCT (Berlin)

Projekty w ramach Holdingu HB Reavis

(Firma deweloperska)

• Nivy Center, New Apollo, Apollo II (Bratysława)
• Platforma, Dstrct 2, Central Tower (Berlin)
• One Waterloo, Worship Square, Leake Street (Londyn)
• Port Praski (Warszawa)
• + inne niestrategiczne grunty na Słowacji, Węgrzech iw Czechach, które ze względu na koncentrację na rynkach strategicznych nie będą już zagospodarowane i będą sukcesywnie sprzedawane.