Aktualizacje: 07.01.2022 15:14
Opublikowany: 07.01.2022, 15:14
BRUKSELA – Grupa Wyszehradzka jest podzielona na dwie połowy: podczas gdy Węgry i Polska gwałtownie pogarszają się w większości wskaźników oceny stanu liberalnej demokracji, Czechy i Słowacja po zmianie rządu wracają do głównego nurtu Unii Europejskiej. Dziś Analizować Potwierdza to europejska redakcja serwisu Politico. Według niej kwartet środkowoeuropejski wciąż znajduje wspólne płaszczyzny w pewnych kwestiach, ale obie pary są „na różnych drogach”.
„Grupa wyszehradzka składająca się z Polski, Węgier, Słowacji i Czech jest znana jako V4, ale staje się bardziej V 2+2” – wyjaśnia Politico. Czeski minister do spraw europejskich Mikuláš Bek również odniósł się w tym tygodniu do rozłamu, mówiąc Hospodářské noviny, że Polska i Węgry są w poważnym sporze z resztą UE i że Czechy i Słowacja nie grają na tych samych nutach.
Według Politico główna różnica polega na wizji europejskich zasad praworządności. „Słowacja, a teraz Czesi różnią się od Węgier i Polski, jeśli chodzi o rządy prawa. Oba rządy są bardzo zainteresowane wzmocnieniem, a nie podważaniem UE” – powiedział anonimowy Słowak. Politico przypomina w tym kontekście spór między Czechami a Polską o kopalnię Turów.
Fosa wewnątrz V4 otwiera się w ramach wymiany rządów w Pradze i Bratysławie. Rok po zakończeniu partii SMER-SD w zeszłym roku premierem Słowacji został Eduard Heger z partii OĽaNO, a w grudniu czeski rząd zastąpił częsty krytyk Brukseli, Petr Fiala, Andrej Babiš. Tymczasem instytucje unijne toczą procesy przeciwko Polsce i Węgrom, obawiając się, że kraje te naruszają europejskie wartości, takie jak niezawisłość sądownictwa, pluralizm mediów i wolność nauki.
Słowacki minister środowiska Ján Budaj nazwał zmianę czeskiego przywództwa politycznego „wielką zachętą dla mnie osobiście”. „Teraz układ sił zmienił się na dwóch przeciwko dwóm” – powiedział Politico w imieniu Wyszehradzkiej Czwórki. Według nowej analizy było to ważne narzędzie dyplomatyczne dla Warszawy i Budapesztu w czasie narastającej izolacji.
Cztery państwa członkowskie nadal zgadzają się w niektórych kwestiach, takich jak przeciwstawianie się części tzw. pakietu mobilności, który ich zdaniem osłabia firmy logistyczne z Europy Środkowej, czy próby forsowania korzystniejszej energetyki jądrowej. Jednak zdaniem Eugeniusza Smolara z Centrum Stosunków Międzynarodowych Instytutu Badawczego w Warszawie, w grupie „narastają różnice polityczne i kulturowe”. „Istnieją wspólne tematy, ale wszelka miłość już dawno minęła” – powiedział.
„Ninja z ekstremalnych podróży. Pisarz. Bezkompromisowy praktyk zombie. Fanatyk popkultury. Student”.
