Szef Rady Europy określił środowy werdykt jako bezprecedensowy i budzący głębokie zaniepokojenie.

Trybunał Konstytucyjny rozpatrzył wniosek Ministra Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobra, który kwestionował konstytucyjność art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. „Każdy ma prawo do sprawiedliwego, publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd” — stanowi art. 6 Konwencji.

Według polskiego serwisu Onet, ministrowi niepokoiło m.in. „zakres, w jakim Europejski Trybunał Praw Człowieka monitoruje legalność procesu wyboru sędziów (polskiego) Trybunału Konstytucyjnego”.

Według „Gazety Wyborcze” Trybunał Konstytucyjny uznał obecnie, że wspomniany zapis Konwencji jest w pewnym sensie niekonstytucyjny. W szczególności, zgodnie z wyrokiem, sąd konstytucyjny nie może być uważany za „sąd”, ponieważ kontroluje hierarchię prawa i nie orzeka w sprawie praw jednostek, zauważył Reuters.

Artykuł 6 Konwencji nie ma zatem do niego zastosowania. W konsekwencji, jego zdaniem, nie jest również możliwe zbadanie w ramach Konwencji, czy polski Trybunał Konstytucyjny spełnia wymogi nałożone na sądy przez Konwencję – czyli sprawdzenie, czy jest niezawisły, bezstronny i ustanowiony w zgodnie z prawem, pisze polski dziennik.

Zgodnie z wyrokiem polskiego Trybunału Konstytucyjnego, Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) nie może zatem kwestionować powołania polskich sędziów konstytucyjnych.

Według Gazety Wyborcze i serwera Onet, propozycja Ziobra była odpowiedzią na majowy wyrok ETPCz, który orzekł, że Polska naruszyła art. 6 z powodu wcześniejszego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Następnie przyjął skargę polskiej firmy, która zwróciła się do niego o odrzucenie roszczenia o odszkodowanie, które zakończyło się w polskim Trybunale Konstytucyjnym.

Powołanie sędziów naruszyło prawo skarżącego

Według ETPC prawo powoda do rzetelnego procesu sądowego zostało naruszone z powodu błędów i naruszeń prawa przy powoływaniu sędziów konstytucyjnych. ETPC rozpatrywał sprawę z powództwa ogrodnika Xero Flor, który bezskutecznie domagał się od polskich sądów odszkodowania za szkody wyrządzone przez dziką przyrodę. Spór trafił do Trybunału Konstytucyjnego w 2017 r., w którym orzekał również jeden z trzech sędziów powołanych wcześniej przez prezydenta Andrzeja Dudę.

W 2015 roku Duda odmówił powołania trzech sędziów wybranych przez poprzedni rząd i zastąpił trzech innych wybranych przez nowo rządzącą partię Prawo i Sprawiedliwość (PiS). Według ekspertów prawnych zajmował już obsadzone stanowiska.

Sąd w Strasburgu stwierdził następnie, że naruszenie prawa przy mianowaniu sędziów oznaczało, że skarżącemu „odmówiono prawa do procesu przez prawnie utworzony sąd” i że w związku z tym wyrok tego trybunału należy uznać za nieważny. Według Onetu ETPC wskazał, że wyrok wydał sędzia konstytucyjny, który nie był do tego umocowany.

„Dzisiejsza decyzja polskiego Trybunału Konstytucyjnego jest bezprecedensowa i budzi poważne obawy. Uważnie przeanalizujemy uzasadnienie wyroku i jego konsekwencje – odpowiedziała Marija Pejčinovičová Buričová, Sekretarz Generalna Rady Europy, na dzisiejszy werdykt polskiego Trybunału Konstytucyjnego. Sąd. „47 państw członkowskich Rady Europy, w tym Polska, zobowiązało się do zagwarantowania praw i wolności zawartych w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w interpretacji ETPC. sprawiedliwość

Rządy prawa zwyciężyły – mówi Warszawa

Wiceminister sprawiedliwości Michał Wójcik powitał werdykt na Twitterze. „Dziś rządy prawa przeważają nad uzurpacją jurysdykcji. Europejski Trybunał Praw Człowieka nie może rewidować decyzji polskiego sądu i wyboru jego sędziów” – powiedział.

Europejski Trybunał Praw Człowieka nie jest instytucją Unii Europejskiej, jednak jego wyroki w sprawie Polski wpisują się w szerszy, wielowiekowy spór między Warszawą a instytucjami UE o niezależność polskiego sądownictwa. Krytycy, w tym europejscy, postrzegają reformę polskiego sądownictwa jako rządzące PiS dążenie do dominacji w polskim sądownictwie. Polski rząd twierdzi, że powinien zwiększyć wydajność sądów i pozbyć się resztek komunizmu.

Europejska Konwencja Praw Człowieka dotyczy członków Rady Europy – organizacji założonej po II wojnie światowej w celu ochrony praw człowieka i praworządności, podał Reuters. ETPC jest organem sądowym utworzonym w celu zapewnienia przestrzegania zobowiązań wynikających z Konwencji Rady Europy o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.